Συνέντευξη με τον συγγραφέα Χρήστο Φλουρή

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΦΛΟΥΡΗΣ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

Σημερινός μου καλεσμένος στην στήλη των συνεντεύξεων ο συγγραφέας Χρήστος Φλουρής. Τον ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο καί τις απαντήσεις του. Από τις εκδόσεις Ελκυστής κυκλοφορεί το βιβλίο του με τίτλο ''Νόστος''. Του εύχομαι να είναι καλοτάξιδο. Για όσους/ες επιθυμούν να το διαβάσουν, μπορούν να το προμηθευτούν είτε από το επίσημο site του εκδοτικού, είτε από κάποιο βιβλιοπωλείο. 

Για να δούμε τι μοιράστηκε μαζί μας...

ΕΡΩΤΗΣΗ 1: Κυκλοφόρησε, πρόσφατα, από τις εκδόσεις Ελκυστής το βιβλίο σας με τίτλο ''Νόστος''. Να είναι καλοτάξιδο. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια γι' αυτό;

Χ.Φ. Αφού σας ευχαριστήσω για τη συνέντευξη και τις ευχές να σας πω ότι το βιβλίο αυτό κινείται

στα όρια του ιστορικού μυθιστορήματος. Καλύπτει χρονικά την περίοδο από το 1898, όταν η Κρήτη γίνεται αυτόνομη μέχρι το 1997, εκατό δηλαδή περίπου χρόνια και στέκεται σε βασικούς ιστορικούς σταθμούς, όπως η Ένωση του νησιού με την Ελλάδα το 1913 και η υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του 22. Τότε που εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάστηκαν να αλλάξουν πατρίδα αθέλητα κι ανερώτητα, με μοναδικό κριτήριο το θρήσκευμα.

Ο αναγνώστης μπορεί να παρακολουθήσει τους βασικούς ήρωες- άλλους πραγματικούς κι άλλους φανταστικούς- να βασανίζονται από μια εσωτερική προσπάθεια αυτοπροσδιορισμού έτσι καθώς κινούνται ή μάλλον σύρονται από την ιστορία της οποίας τελικά γίνονται θύματα. Αυτό είναι νομίζω και το βασικό θέμα του βιβλίου: ο ανυπεράσπιστος άνθρωπος μπροστά σε κοσμοϊστορικές αλλαγές τις οποίες δεν μπορεί ούτε να ελέγξει ούτε δυστυχώς να αποφύγει.

Όπως εύστοχα παρατηρεί ένας από τους ήρωες του βιβλίου «οι ισχυροί έγραφαν ανέκαθεν την ιστορία αλλά οι αδύναμοι την πλήρωναν από καταβολής κόσμου». Σ’ αυτούς λοιπόν τους αντιήρωες είναι αφιερωμένο αυτό το βιβλίο, οι οποίοι αγωνίζονται με νύχια και με δόντια, άλλοι με έντιμους τρόπους κι άλλοι με ανέντιμους, να κρατηθούν στην πάτρια γη και που όλους τους ενώνει ένα μόνο πράγμα: η αγάπη, η μεγάλη αγάπη για την Κρήτη.

ΕΡΩΤΗΣΗ 2: Τί μπορεί να συμβολίζει ο τίτλος ''Νόστος'';

Χ.Φ. Η λέξη Νόστος, που αποτελεί τον τίτλο του βιβλίου, δεν χρησιμοποιείται με συμβολική αλλά με κυριολεκτική σημασία: επιστροφή στην πατρίδα. Από αυτή τη λέξη προέρχεται και μια άλλη σπουδαία λέξη, η νοσταλγία που δηλώνει το άλγος, τον πόνο που προκαλεί ο πόθος για την επιστροφή στα πάτρια. Ο φόβος για πιθανή στέρησης της πατρίδας αλλά και ο πόθος του επαναπατρισμού, όταν αυτός ο φόβος επαληθεύεται, είναι οι κινητήριοι άξονες του συγκεκριμένου μυθιστορήματος αυτοί που καθορίζουν τις ενέργειες αλλά κυρίως που γεννούν τα βαριά συναισθήματα των ηρώων, τα οποία άλλοτε ξορκίζονται με μαντινάδες όπως αυτήν που σιγοτραγουδεί ο Σμαήλης «Κι αν έμαθες, πουλάκι μου, δασκάλεψε κι εμένα, τα ξένα πώς να πω δικά και τα δικά μου ξένα...» κι άλλοτε, γίνονται τόσο αβάστακτα που οδηγούν ακόμη και στον θάνατο: “Τελικά, τι σου είπανε οι γιατροί, μπρε Αμπντούλ; Τι έχεις;” “Την αρρώστια που έχω εγώ, Αλή, δεν είναι ικανός κανείς γιατρός να τη γιατρέψει. Μόνο εγώ κατέχω ήντα έχω. Μαράζι τη λένε την αρρώστιά μου∙ μαράζι τση ξενιθιάς”

ΕΡΩΤΗΣΗ 3: Ποια η πηγή έμπνευσης της ιστορίας του βιβλίου σας;

Χ.Φ. Το ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο ζήτημα των ονομαζόμενων Τουρκοκρητικών με απασχολούσε πάντα, ίσως γιατί δίπλα στο χωριό καταγωγής μου στο Ρέθυμνο, υπήρχε ένα ερειπωμένο μουσουλμανικό χωριό, του οποίου οι κάτοικοι υποχρεώθηκαν σε αναγκαστική μετανάστευση μετά τη Σύμβαση της Λοζάνης. Έζησα λοιπόν για μεγάλο χρόνο της ζωής μου δίπλα σε εκείνα τα ερειπωμένα κτίσματα και πολλές φορές προσπάθησα να φανταστώ ποιο είναι το συναίσθημα των ανθρώπων που αναγκάζονται να ξεριζωθούν από τον τόπο τους.

Πέρα από τις όποιες θεωρίες έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς για τη συμπεριφορά και τη δράση του συγκεκριμένου πληθυσμιακού στοιχείου απέναντι στους χριστιανούς, το γεγονός ότι στο μεγαλύτερο μέρος τους δεν ήταν τουρκικής αλλά κρητικής καταγωγής που για διάφορους λόγους είχαν εξισλαμιστεί, κάνει την αναγκαστική τους μετακίνηση στην Τουρκία ένα ιδιαίτερα δραματικό γεγονός το οποίο με επηρέασε και με ενέπνευσε.

ΕΡΩΤΗΣΗ 4: Πόσος χρόνος χρειάστηκε για να ολοκληρώσετε την συγγραφή του;

Χ.Φ. Δούλεψα αυτό το μυθιστόρημα για πάνω από ένα χρόνο με καθημερινή προσπάθεια. Η επιθυμία μου να εντάξω τους ήρωές μου σε ένα όσο γίνεται πειστικότερο ιστορικό πλαίσιο με οδήγησε να διαβάσω αρκετά ιστορικά συγγράμματα και να ξεφυλλίσω εκατοντάδες φύλλα εφημερίδων της εποχής, πολλά από τα δημοσιεύματα των οποίων παρατίθενται αυτούσια, γεγονός που οπωσδήποτε απαίτησε αρκετό χρόνο και κόπο. Δεν ξέρω αν το αποτέλεσμα με δικαιώνει, μπορώ ωστόσο να παραδεχτώ ότι με ικανοποίησε σε μεγάλο βαθμό η διαδικασία της συγγραφής του.

ΕΡΩΤΗΣΗ 5: Τί θα επιθυμούσατε να αποκομίσουν οι αναγνώστες/στριες από την ανάγνωση του βιβλίου σας;

Χ.Φ. Θα ήθελα οι αναγνώστες να καταλάβουν ότι το νόμισμα έχει πάντα δυο όψεις και ότι δεν πρέπει να κοιτάμε μόνο τη μία, αυτή που συνήθως μας βολεύει. Να δουν τους ήρωες του βιβλίου όχι ως μουσουλμάνους και χριστιανούς, Έλληνες ή Τούρκους αλλά ως πάσχοντες ανθρώπους που καλούνται να σηκώσουν ένα δυσανάλογο με το ανάστημά τους φορτίο. Να κατανοήσουν πως είναι αναφαίρετο για τον καθένα μας το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού.

Λέει ο Αλής κάποια στιγμή μέσα στο βιβλίο: “Εγώ είμαι ο Αλής, ο γιος του Σμαήλη του Σαπουνιτζή από το παντέρμο Ρέθεμνος. Προτού να μας διώξουνε από την Κρήτη, έλεγα ότι εγώ Ρωμιός δεν είμαι. Εδά, επαέ στην ξενιθιά εκατάλαβα πως ούτε Τούρκος είμαι. Ρωμιός δεν είμαι, Τούρκος δεν είμαι... Ήντα διάολο είμαι;”

ΕΡΩΤΗΣΗ 6: Αγαπημένο βιβλίο και συγγραφέας;

Χ.Φ. Θα αναφέρω το βιβλίο που διάβασα τελευταίο: το «κουστούμι στο χώμα» της Ιωάννας Καρυστιάνη, το οποίο με συνεπήρε.

ΕΡΩΤΗΣΗ 7: Τέλος, τί να αναμένουμε, ως αναγνωστικό κοινό, στο μέλλον από τoν συγγραφέα Χρήστο Φλουρή;

Χ.Φ. Νομίζω ότι την ερώτηση αυτή θα την αφήσω αναπάντητη καθώς δεν ξέρω ούτε κι εγώ τι να

αναμένω από τον εαυτό μου. Σίγουρα ιδέες υπάρχουν αλλά μέχρι την υλοποίησή τους δεν μπορώ να πω τίποτα.

Σας ευχαριστώ θερμά για τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις.

Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας καί τις απαντήσεις σας.

Με εκτίμηση, Κυριακή Γανίτη από το blog Dominica Amat