Amor Fati

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

   Μετά την νουβέλα ''Στάκα καρδιά μου-το τότε μέσα στο τώρα'' έχω την χαρά να συναντώ πάλι την συγγραφέα Νέλλη Σπαθάρη μέσα από το νέο της κοινωνικό μυθιστόρημα με τίτλο ''Amor Fati'' που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ελκυστής. Έχοντας μείνει αρκετά ικανοποιημένη απ΄την γραφή της την πρώτη φορά,επιθυμούσα να δώ πως κι αν έχει εξελιχθεί. Τι άλλο έχει να μας προσφέρει. Πώς θα ''μεταπηδούσε'' ομαλά από την συγγραφή μία νουβέλας στην συγγραφή ενός μυθιστορήματος; Πώς θα ''έντυνε'' το λόγο της καί τι ιστορία θα έπλαθε πάλι με την σκέψη της που θα μας κρατούσε όμορφη συντροφιά; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που ξεπήδησαν μέσα στο μυαλό μου κρατώντας για πρώτη φορά το βιβλίο στα χέρια μου πρίν να ξεκινήσω την ανάγνωση. Έπειτα,αφέθηκα οικειοθελώς στον κόσμο των ηρώων του.

   Η συγγραφέας πιστή στο ύφος γραφής της αποτυπώνει πάνω στο χαρτί μία ιστορία που την χαρακτηρίζει ένα μεγάλο ποσοστό αληθοφάνειας που παντρεύεται εξαιρετικά με την μυθοπλασία. Ένα κοινωνικό βιβλίο πολυδιάστατο όπως είναι καί τα πρόσωπα της ιστορίας. Άνθρωποι εκ διαμέτρου αντίθετοι μεταξύ τους,των οποίων οι δρόμοι της ζωής τους θα τεμνθούν καί θα χωρίσουν πολλές φορές έπειτα από ένα καπρίτσιο της μοίρας. Μπλεγμένοι/ες όλοι κι όλες σε αυτό το γαϊτανάκι θα προσπαθήσουν πολλές φορές να ξεφύγουν αλλά εις μάτην... Βλέπετε,όπως αναφέρει καί η συγγραφέας πολλάκις μέσα στο βιβλίο,όταν οι άνθρωποι κάνουν σχέδια,ο Θεός γελάει...

   Στα χέρια μας έχουμε μία πολυπρόσωπη ιστορία όπου η ηρωϊδα Νάντια θα είναι η κύρια πρωταγωνίστρια. Σαν ο κύριος άξονας της υπόθεσης όπου γύρω της θα δράσουν όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα που θα συναντήσουμε κατά την διάρκεια της ανάγνωσης. Καθένας καί καθεμία ξεχωριστά,μα καί στο σύνολό τους,θα βάλουν το προσωπικό τους λιθαράκι ώστε να ''χτιστεί'' όλη η εικόνα καί να την έχουμε αδιάσπαστη μπροστά μας,χωρίς ''κενά'',ή,άλλα ερωτηματικά που θα ''αιωρούνταν'' στην ατμόσφαιρα. Στοχεύοντας,λοιπόν,η συγγραφέας να έχει ένα κείμενο μεστό,ευνόητο καί καθόλου κουραστικό,χωρίζει το βιβλίο σε τρία άνισα μέρη που θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με τους τρείς καίριους σταθμούς στις ζωές των ηρώων καί των ηρωϊδων. Κάθε μέρος αποτελείται από περιεκτικά κεφάλαια στα οποία θα μας συστηθούν τα υπόλοιπα πρόσωπα καί θα μάθουμε περισσότερα για εκείνους/ες. 

   ''Amor fati. Να αγαπάς τη μοίρα σου. Ζωή και Άρης, Νάντια και Αντώνης. Μια οικογένεια, αλλά όλοι εναντίον όλων. Η Ζωή βυθισμένη στα αρχαιολογικά της και στην αναζήτηση ενός ακροατηρίου που θα ενδυναμώνει τον ναρκισσισμό της, ο Αντώνης απομονωμένος να αδυνατεί να διώξει τις μνήμες του πολέμου, η μικρή Νάντια παραμελημένη, έρμαιο της ζήλιας του αδελφού της Αντώνη. Όταν όμως φτάσει στην εφηβεία, η Νάντια θα κολλήσει τις φωτογραφίες της Τζέιν Φόντα και της Άντζελα Ντέιβις στο δωμάτιό της, θα κάνει την προσωπική της επανάσταση και θα ακολουθήσει το ρεύμα της δεκαετίας του ’70. Με τη συμμαθήτριά της, την Τίνα, το alter ego της, θα αναλύσουν την εποχή μέσα από τις κινηματογραφικές ταινίες και τους στίχους των τραγουδιών και θα κάνουν σχέδια για το μέλλον. Αλλά, τόσο κοινότυπο: όταν οι άνθρωποι κάνουν σχέδια, οι θεοί γελούν. Ο Αλέξης, ο Τζόναθαν, ο Αλφόνσος και ο Κλοντ θα αφήσουν το στίγμα τους στις αναζητήσεις της. Από την Ύδρα στη Σίφνο και από το Νόρφολκ της Αγγλίας στο Νανσί και τα όμορφα χωριά της βόρειας Γαλλίας, αλλά και μέσα από την ποίηση, την τέχνη, τη μουσική, τον κινηματογράφο, την αρχιτεκτονική, τα μουσεία, η Νάντια θα κυνηγήσει τα όνειρά της. Μόνο που ένα ένοχο μυστικό θα στέκεται πάντα εμπόδιο στις επιδιώξεις της. Τριάντα χρόνια μετά, αποφασισμένη να διώξει από πάνω της την τοξικότητα των οικογενειακών σχέσεων, θα σκίσει παλιά γράμματα, θα τα σκορπίσει στους πέντε ανέμους και θα φωνάξει απέναντι στη μανιασμένη θάλασσα: «Είμαι η Νάντια και είμαι καλά»." (Περίληψη οπισθοφύλλου)

    Μέσα από τα μάτια της συγγραφέως καί κατ'επέκταση της κεντρικής ηρωϊδας θα μπορέσουμε να προβούμε σε μία σκιαγράφηση των χαρακτήρων τους. Άλλους/ες θα τους/τις συμπαθήσουμε,θα τους/τις κατανοήσουμε καί συμπονέσουμε κι άλλοι/ες θα μας γίνουν λιγότερο αρεστοί/ες. Ξέρετε,όμως,τί κατάλαβα διαβάζοντας το βιβλίο κι ερχόμενη σε επαφή μαζί με εκείνους/ες; Πόσα λανθασμένα κι αυθαίρετα συμπεράσματα έχουμε βγάλει για διάφορους ανθρώπους που συναντάμε κατά τη διάρκεια του βίου μας ενώ δεν έχουμε σκεφτεί το τι μπορεί να τους/τις έχει συμβεί -ίσως καί ''σημαδέψει''- ώστε να πράττουν τώρα με αυτόν τον τρόπο; Πόσα όνειρα δεν υλοποιήθηκαν καί πήγαν στράφι; Πόσες αδικίες έχουν υποστεί; Πόσα έπρεπε να αποδεχθούν αγόγγυστα γιατί οι πεποιθήσεις εκείνης της εποχής τους/τις τα επέβαλλαν στερώντας τους το δικαίωμα της επιλογής; Προσέξτε! Δεν έχω πρόθεση να αγιοποιήσω κανέναν καί καμία. Απλά θεωρώ συνετό να λειτουργούμε με ενσυναίσθηση καί να μπαίνουμε στη θέση των άλλων ανθρώπων.

   Η συγγραφέας μέσα από τις προσωπικές εμπειρίες των ηρώων της θα θίξει με λεπτότητα,σεβασμό καί προσοχή προβλήματα που ταλάνιζαν πολλές οικογένειες την δεκαετία του '60-'70. Θέματα που άφησαν ανεξίτηλα τα σημάδια τους πάνω στις ψυχές των ηρώων καί των ηρωϊδων καί καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό την μετέπειτα εξέλιξή τους... Πώς να αντιδράσεις σε πράξεις αγαπημένων σου προσώπων που σε πληγώνουν ανεπανόρθωτα; Πώς να βρείς το κουράγιο να διεκδικήσεις όσα η ψυχή σου λαχταρά,όταν σου έχουν κόψει τα φτερά καί ο κόσμος σου καί ολα όσα θεωρούσες δεδομένα κατέρρευσαν σαν πύργοι στην άμμο μέσα σε μία στιγμή; Μήπως με τη συγχώρεση των προσώπων που μας έχουν πληγώσει,σπάμε τα δεσμά του παρελθόντος κι έρχεται πια η πολυπόθητη λύτρωση; Ίσως ναι,ίσως καί όχι. Άλλωστε,κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικό τρόπο σκέψης καί διαχείρισης των όποιων καταστάσεων. 

   Εν κατακλείδι,η συγγραφέας μας προσφέρει τη δυνατότητα μέσα από την ανάγνωση του βιβλίου της να κατανοήσουμε όχι μόνο τους γύρω μας αλλά καί τον ίδιο μας τον εαυτό. Στο χέρι μας είναι να ζήσουμε όπως επιθυμούμε καί να ακολουθήσουμε το μονοπάτι που εμείς θα χαράξουμε. Ας αποτινάξουμε από πάνω μας πάθη,λάθη,ένοχα μυστικά καί τύψεις του παρελθόντος. Όσο αναμοχλεύουμε το παρελθόν,δεν δίνουμε ευκαιρία στο μέλλον. Το βιβλίο μου άφησε αρκετά καλές εντυπώσεις καί γιατί όχι να μην το αναζητήσετε κι εσείς.

                                                             Καλά σας αναγνώσματα!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΝΕΛΛΗ ΣΠΑΘΑΡΗ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΕΛΚΥΣΤΗΣ