Μπάμπιτ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

   Με χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός όταν παρατηρώ την στροφή ολοένα καί περισσότερων εκδοτικών οίκων που προβαίνουν στην επανακυκλοφορία εμβληματικών έργων δημιουργών που χάραξαν τους δικούς τους δρόμους στην λογοτεχνία καί επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό καί τους μεταγενέστερους συγγραφείς. Από τις εκδόσεις Λέμβος δεν έχει πολύ καί καιρό που κυκλοφόρησε καί στη χώρα μας το βιβλίο του αείμνηστου συγγραφέα Σίνκλαιρ Λιούις,με τίτλο ''Μπάμπιτ'' καί σήμερα έχω την χαρά να σας μιλήσω γι'αυτό. Είμαι βέβαιη πως όταν ο συγγραφέας έγραφε το εν λόγω βιβλίο του,για το οποίο έλαβε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1940,δεν θα περίμενε πως όλα όσα σατίριζε σχετικά με την αμερικάνικη κουλτούρα,μέσα στις σελίδες του,θα παρέμεναν διαχρονικά ''αγκάθια'' στην μετέπειτα πορεία των ανθρώπων σε παγκόσμιο επίπεδο.

   Η σάτιρα είναι γνωστό ως είδος από την αρχαιότητα ακόμα. Θεωρώ πως στην εποχή μας είναι κάτι το συνηθισμένο,με τη μόνη διαφορά πως ενώ τότε σκοπός της ήταν η αφύπνιση καί η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης καί ικανότητας τόσο του κοινού,όσο καί η στοχευμένη κριτική προς τα κακώς κείμενα καί την εξάλειψη αυτών μέσω ορθών επιχειρημάτων,στα πλαίσια της παρωδίας,πλέον γίνεται μέσω σαχλών τάσεων αστεϊσμού που είτε θίγουν το ήθος του ''αντιπάλου'',είτε προκαλούν το κοινό αίσθημα χάρη στην χρήση χυδαίων,ή καί σεξιστικών φράσεων καί λέξεων που προσωπικά με βρίσκουν κάθετα αντίθετη. 

   Ο συγγραφέας,-κατ'εμέ-,μέσα από την ιστορία του βιβλίου του παρέμεινε πιστός στις βασικές αρχές της σάτιρας καί της παρωδίας,εξ ου άλλωστε η φανερή καί καθ'όλα αποδεκτή φύση του έργου του,όπως καί το γεγονός πως η λέξη ''Μπάμπιτ'' μπήκε στο λεξιλόγιο της εποχής για να ορίσει τον υλιστή,ματαιόδοξο,εφησυχασμένο πολίτη (κυρίως εκείνον που δηλώνει επιχειρηματίας) που συμμορφώνεται με τα πρότυπα του κοινωνικού συνόλου. Η αληθοφάνεια που χαρακτηρίζει τόσο τον βασικό του ήρωα,όσο καί τις καταστάσεις που θα συναντήσουμε μέσα στην πλοκή,-με βάση πάντα τα δεδομένα της εποχής-,καθιστούν το βιβλίο ακόμη πιο ευνόητο καί στοχευμένο. Καί είμαι βέβαιη πως ίσως όλοι κι όλες βρούμε ένα κομμάτι του εαυτού μας,ή,κάποιου γνωστού μας ανθρώπου πάνω στον κεντρικό ήρωα.

  "O κεντρικός ήρωας είναι ο μεσήλικας Ρεπουμπλικανός μεσίτης ακινήτων Τζορτζ Φ. Μπάμπιτ, υπερήφανο μέλος του Εμπορικού Επιμελητηρίου, της Αθλητικής Λέσχης, της Λέσχης των Μπούστερ και της Λέσχης Προστασίας της Άλκης. Περιπλανιέται στον κόσμο του, τον κόσμο της Ζένιθ, παραπαίοντας από επιχειρηματικές συζητήσεις σε ενδοοικογενειακές προστριβές, από τυχοδιώκτες ευαγγελιστές ιεροκήρυκες σε υπερβολικά φιλικούς επισκοπελιανούς ιερείς, από διαλέξεις γκουρού της Νέας Σκέψης στη στήριξη φλογερών σοσιαλιστών, από απεργίες εργαζομένων σε ραντεβού με ελαφρά κοριτσόπουλα, από τον σκοτεινό κόσμο του λαθρεμπορίου της ποτοαπαγόρευσης σε εύθυμα αστικά πάρτι." (Περίληψη οπισθοφύλλου)

   Ο λόγος του συγγραφέα είναι ατόφιος καί άρτιος. Με ένα δικό του τρόπο δύναται να ''απογυμνώσει'' την τότε κοινωνία καί τους ανθρώπους,που ζούσαν μέσα σε αυτήν,από το λαμπερό περιτύλιγμα του ''φαίνεσθαι'' καί να καυτηριάσει με οξυδερκές καί πετυχημένο χιούμορ το ''είναι''. Εναντιώνεται απέναντι στον κομφορμισμό,τον υλισμό καί την παγκοσμιοποίηση. Με γλώσσα δηκτική καί άκρως κατανοητή καταφέρνει να μετουσιώνει τις ιδέες του σε κινητήριο δύναμη των ανθρώπων που αντιστέκονται σε ό,τι φαντάζει λάθος. Ή τουλάχιστον έτσι θέλει να πιστεύει. 

   Εν κατακλείδι,μιλάμε για ένα βιβλίο ''στολίδι'' για την βιβλιοθήκη μας καί ''θρεπτική τροφή'' για το μυαλό μας. Αρκεί να σκεφτούμε το πόσα χρόνια πριν έχει γραφτεί,να αναγνωρίσουμε τη διορατικότητα του συγγραφέα γύρω από θέματα που μας ταλαιπωρούν έως σήμερα,με κυριότερο όλων,πως μοιάζουμε να έχουμε παραμείνει επικίνδυνα στάσιμοι/ες σε κάποια επίπεδα. Καιρός,λοιπόν,να κοιτάξουμε μπροστά,να απαλλαγούμε από τα βάρη του παρελθόντος καί να διαφυλάξουμε το μέλλον από την διάπραξη των ίδιων λαθών. Εμένα το βιβλίο μου άρεσε πολύ καί σας το προτείνω.

Καλή ανάγνωση!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΣΙΝΚΛΑΙΡ ΛΙΟΥΙΣ (SINCLAIR LEWIS)

ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ: BABBITT

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΟΓΟΘΕΤΗ-ΠΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΛΕΜΒΟΣ