Η τέταρτη πλευρά

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

Συναντώντας ξανά αγαπημένους/ες συγγραφείς...

Ίσως να σας το έχω ξαναπεί, αλλά δεν το θυμάμαι αυτή τη στιγμή, οπότε θα μου επιτρέψετε μία επανάληψη. Ως αναγνώστρια, το έχω πραγματικά ανάγκη να ''επιστρέφω'' σε έργα αγαπημένων συγγραφέων, που νιώθω ότι θα με βοηθήσουν να ξεφύγω από τον όποιο συναισθηματικό ''σκόπελο'' και άλλες σκέψεις που ''παιδεύουν'', όχι με ευχάριστο τρόπο, το μυαλό μου. Μία εξ αυτών και η συγγραφέας Άννη Παπαθεοδώρου, που θα μπορούσαμε, χαριτολογώντας (το λέω για να μην υπάρξουν κακεντρεχείς παρερμηνείες!), να πούμε ότι έχει το ''άγγιγμα του Μίδα'' όσον αφορά το είδος των κοινωνικών μυθιστορημάτων. Η καθαρά προσωπική και υποκειμενική μου άποψη είναι ότι η εν λόγω συγγραφέας έχει τον τρόπο ώστε να δίνει άλλη πνοή και υπόσταση στις ιστορίες των κοινωνικών μυθιστορημάτων, που μας κάνει να βλέπουμε τον εαυτό μας μέσα και πέρα αυτών... Όταν, λοιπόν, έφτασε στα χέρια μου το νέο μυθιστόρημά της, με τίτλο ''Η τέταρτη πλευρά'' (κυκλοφορεί από την Άνεμος εκδοτική) σαν από ένστικτο γνώριζα ότι δε θα έβγαινα ''αλώβητη'' από την επαφή μου μαζί του, μα και πάλι, την ίδια στιγμή, θα κατέληγα ''αναγεννημένη''... Ναι, πήρα μία βαθειά ανάσα και χάθηκα μέσα στην ιστορία του...

Λένε ότι η αλήθεια έχει τόσες πλευρές όσες κι εκείνες που επιλέγουν να την παρουσιάσουν οι εμπλεκόμενοι/ες σε εκείνη. Δηλαδή, καθένας και καθεμία φέρει από μία υποκειμενική αλήθεια για το τί συνέβη, ή, μπορεί να ισχύει γύρω από διάφορα ζητήματα. Άρα, εδώ τίθεται το ερώτημα: Υπάρχει μία καθολικά αποδεκτή και αντικειμενική αλήθεια, ή, μήπως τελικά δεχόμαστε αυτό στο οποίο οι περισσότεροι/ες συγκλίνουν ως το αληθινό; Μα ποια είναι αυτή η αλήθεια; Με ποιον τρόπο ''παίζει'' με τις ζωές, τις σκέψεις και τις πράξεις μας; Και κυρίως, είμαστε, άραγε, ποτέ έτοιμοι/ες να έρθουμε ''αντιμέτωποι/ες'' με τη σφοδρότητα εκείνης; Θα αντέξουμε να σταθούμε όρθιοι/ες, ή, θα ''λυγίσουμε'' και θα ''σπάσουμε'' σαν τα λεπτά κλαδιά των δέντρων που τα ''χτυπά'', αλύπητα, η ορμή του ανέμου; 

''Είκοσι ένα χρόνια μετά την άτακτη φυγή του στην Αμερική, ο Νικόλας επιστρέφει στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει αυτά που άφησε πίσω του: μια γυναίκα νεκρή, μια κόρη που τον μισεί, έναν αδελφό που αρνείται είκοσι ένα χρόνια τώρα να του μιλήσει. Μια μεγάλη αγάπη που έμεινε πίσω και έφτιαξε μια νέα ζωή, στοιχειώνουν την επανένωση της οικογένειας. Η επιστροφή του ζωντανεύει τον εφιάλτη του τότε. Τον εφιάλτη που ζητά τις απαντήσεις που δεν δόθηκαν ποτέ στις ερωτήσεις που δεν εκστομίσθηκαν ποτέ. Ό,τι ενώνει μια οικογένεια, είναι το ίδιο που μπορεί να τη διαλύσει. Τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται και η αλήθεια, παρότι μία, μπορεί να έχει πολλές πλευρές. Ποια είναι η τέταρτη πλευρά της;"(Από το οπισθόφυλλο)

Διαβάζοντας το βιβλίο, ερχόταν και έπαιζε μέσα στο μυαλό μου μία πρόσφατη συζήτησή μου με κάποιους γνωστούς μου. Μία συζήτηση που το θέμα της κινούνταν γύρω από την οικογένεια, τα μυστικά και τις αλήθειες που ενώνουν και χωρίζουν τα μέλη της, τα πατριαρχικά πρότυπα που επικρατούσαν και επικρατούν, την αγάπη, την φροντίδα, το νοιάξιμο, την εμπιστοσύνη, την αφοσίωση, τις όποιες θυσίες για το καλό των μελών, το καθήκον να είναι όλα σωστά, καθώς και την αποδοχή άνευ όρων δίχως καμία τάση προκατάληψης, κριτικής, ή, ρατσισμού... 

Άραγε, γνωρίζουμε τα πάντα για όλα τα μέλη της οικογένειάς μας; Ναι, ή, όχι; Πόσα μπορεί να μας έχουν/έχουμε κρύψει μεγαλώνοντας ώστε να μην φανερωθούν και πληγώσουν εμάς, ή, άλλα αγαπημένα μας πρόσωπα; Πότε η απόκρυψη της αλήθειας είναι σύμμαχος του ψέματος και οδηγεί στο ίδιο ακριβώς αποτέλεσμα; Πότε η αλήθεια πληγώνει αντί να απελευθερώνει; Δεν μπορώ να σας απαντήσω με σιγουριά. Το μόνο ίσως που μπορώ να δεχθώ -κι αυτό διότι έχει συμβεί και σε μένα- είναι τόσο να μείνει αναλλοίωτη η θετική, ή, η αρνητική άποψή μου για κάποιο συγγενικό πρόσωπο που είχα από μικρό παιδί έως και σήμερα όσο και να ''αποκαθηλώσω'' από τη θέση τους πρόσωπα που τα είχα ψηλά, αλλά οι πράξεις (δεν εννοώ άσκηση οποιασδήποτε μορφής βία) και τα λόγια τους με έκαναν να δω την άλλη πλευρά της αλήθειας τους. Μία πλευρά επιμελώς προσεγμένα ''καλυμμένη'' από τα μάτια τρίτων...

Τί κάνει, ουσιαστικά, η συγγραφέας εδώ; Παίρνει όλα τα παραπάνω και τα προσωποποιεί και τους δίνει νόημα και υπόσταση χάρη στην αληθοφάνεια όλων των προσώπων που θα παρελάσουν από μπροστά μας και θα ''ξεγυμνωθούν'' μέσω της προσωπικής τους αλλιώτικης εξιστόρησης της αλήθειας και το πώς εκείνοι/ες βίωσαν τα πάντα. Ναι, θα μπούμε στη θέση τους και η συναισθηματική μας φόρτιση θα διαβεί ποικίλα μονοπάτια, που δε θα είναι πάντα στρωμένα με ροδοπέταλα, μα θα είναι απότομα και τραχιά και θα μας πληγώσουν... Ένα δύσκολο όχι από άποψη γραφής, μα ένεκα της συντριπτικής καθηλωτικής του αλήθειας μυθιστόρημα γύρω από τις ανθρώπινες και οικογενειακές σχέσεις που επιβεβαιώνει τον κανόνα ότι ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι/ες για όσα γίνονται πίσω από τις κλειστές πόρτες των σπιτιών και το πώς όταν μεγαλώνουμε και μαθαίνουμε πολλά που μας είχαν αποκρύψει διαταράσσουν την όποια ''φούσκα'' μέσα στην οποία ζήσαμε κι ανατραφήκαμε...

Αναζητήστε το! Καλή ανάγνωση.

Κυκλοφορεί από την Άνεμος εκδοτική.