Το παιχνίδι των ψεμάτων

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

Συναντώντας ξανά αγαπημένους/ες συγγραφείς...

Θυμάστε τότε που ήμασταν, ακόμη, παιδιά και συνηθίζαμε να ''προκαλούμε'' τους φίλους και τις φίλες μας κι έπειτα εκείνοι/ες εμάς με τη σειρά τους μέσα από το παιχνίδι ''Θάρρος, ή, αλήθεια''; Εγώ για κάποιον λόγο πάντα διάλεγα την ''αλήθεια''. Αφελώς/αθώα ( ; ) πίστευα ότι η αλήθεια ήταν πάντα πιο εύκολη σε σχέση με το θάρρος. Δεν περιείχε κάποιον κίνδυνο, αλλά ούτε και θα είχε την ικανότητα να με εκθέσει στους άλλους/στις άλλες σε περίπτωση που δεν κατάφερνα να φέρω εις πέρας την όποια δοκιμασία. Κακά τα ψέματα, δεν ήθελα να νιώσω ότι θίγεται ο εγωϊσμός μου σε καμία περίπτωση... Βέβαια, από την άλλη, βλέπετε, ότι έχω το κακό ''ελάττωμα'' να μην μπορώ να πω ψέματα -εκτός από πολύ σπάνιες και συγκεκριμένες περιπτώσεις που δεν μπορώ να κάνω αλλιώς- και θεωρούσα -και ακόμη το κάνω (πότε θα βάλω μυαλό;!)- ότι το ίδιο συμβαίνει και με τους άλλους ανθρώπους... Μόνο που οι άνθρωποι δεν παύουν ποτέ να με εκπλήσσουν... Και δεν εννοώ, αποκλειστικώς, με την καλή έννοια...

Η Clare Mackintosh (Κλερ Μάκιντος) είναι μία από τις αγαπημένες μου ξένες συγγραφείς και πάντα περνώ καλά διαβάζοντας κάποιο έργο της. Σήμερα, λοιπόν, ήρθε η σειρά του βιβλίου της, με τίτλο ''Το παιχνίδι των ψεμάτων'' (A game of lies) (νομίζω ότι τώρα μπορείτε να αντιληφθείτε τη σύνδεση του προλόγου μου με τον τίτλο και κατ'επέκταση με την ουσία του βιβλίου), το δεύτερο της σειράς με πρωταγωνίστρια την αστυφύλακα Φιόν Μόργκαν, το οποίο κυκλοφορεί στη χώρα μας από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση από την κυρία Μαρία-Νεφέλη Ταμία. Πόσο εύκολο, ή, δύσκολο, ανώδυνο, ή, επώδυνο, αποκαλυπτικό, ή, όχι μπορεί να είναι αυτό ''Το παιχνίδι των ψεμάτων''; Ποιος/α ο νικητής/η νικήτρια και ποιος/α στη θέση του/της ηττημένου/ης; 

Όλοι κι όλες μπορεί να γνωρίζουμε μυστικά τρίτων, ή, ακόμη να έχουμε και δικά μας. Μυστικά που μπορεί να μην προκαλούν κανένα πόνο/κακό, αλλά και μυστικά που δύνανται να ξεριζώσουν συθέμελα ζωές και πολλά από τα όσα έχουμε δεδομένα και τακτοποιημένα μέσα στα ''κουτάκια'' του μυαλού και της ψυχής μας. Τί γίνεται, όμως, στην περίπτωση που κάποιος/α μας προκαλέσει για να διατηρήσουμε καλά κρυμμένα σαν άλλους σκελετούς στη ντουλάπα μας τα όποια μυστικά μας με την προϋπόθεση να εκθέσουμε άλλους ανθρώπους γύρω μας κι αυτό έναντι κάποιας ανταμοιβής συγκεκριμένης μορφής; 

''Λένε ότι ο φακός δεν λέει ποτέ ψέματα.

Σε αυτή όμως την εκπομπή, μην εμπιστευτείς τίποτα απ’ όσα βλέπεις.

Αποκλεισμένοι στα ουαλικά βουνά, εφτά παίκτες ριάλιτι σόου δεν έχουν ιδέα πού έμπλεξαν…

Όλοι τους έχουν από ένα μυστικό. Αν κάποιος άλλος παίκτης μαντέψει την αλήθεια, δεν θα βγουν απλώς απ’ το παιχνίδι – θα τους ξεμπροστιάσουν στον αέρα. Το διακύβευμα είναι μεγαλύτερο απ’ ό,τι είχαν ποτέ φανταστεί κι εκείνοι παγιδευμένοι.

Η εξαφάνιση ενός από τους παίκτες δεν ήταν μέρος του παιχνιδιού. Η αστυφύλακας Φιόν Μόργκαν πρέπει να αφήσει κατά μέρος ό,τι έχει παρακολουθήσει στην τηλεόραση και να ανακαλύψει ποιοι στ’ αλήθεια είναι αυτοί οι άνθρωποι – και ξέρει ότι δεν μπορεί να εμπιστευτεί κανέναν τους.

Κι όταν χτυπήσει ο δολοφόνος, η Φιόν ξέρει ότι κάθε ύποπτός της έχει άλλοθι – κι ένα μυστικό για το οποίο αξίζει να σκοτώσει." (Από το οπισθόφυλλο)

Με δεδομένο ότι δεν είναι ούτε το πρώτο ούτε το τελευταίο αστυνομικό μυθιστόρημα που διάβασα/έγραψε η συγγραφέας, άραγε, τί είναι αυτό που κάνει τα βιβλία της να έχουν μία πολύ καλή θέση πάνω στα ''ράφια'' της αναγνωστικής μου ψυχής; Το γεγονός ότι η συγγραφέας -σε όσα βιβλία της του είδους που έχω διαβάσει- μπορεί να διατηρεί τον προσωπικό χαρακτήρα της γραφής της και να συνδέει με απόλυτη αρμονία το αστυνομικό στοιχείο με εκείνο του κοινωνικού εκ του οποίου πηγάζει μία εύστοχη ματιά γύρω από ζητήματα ηθικής που σχετίζεται τόσο με τις σκέψεις όσο και με τις πράξεις των ανθρώπων. Προσέξτε! Δεν (κατα)κρίνει, μα ούτε κουνά, επιδεικτικά, το δάχτυλο σε κανέναν/καμία. Αντιθέτως, μας βάζει στη διαδικασία να προβληματιστούμε δίχως να υπάρχει από πίσω κάποια αίσθηση εμπαιγμού, ή, κατηγορίας...

Καθ'όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης του βιβλίου, μέσα στο μυαλό μου, επικρατούσε η λαϊκή ρήση ότι ''πολλοί τη δόξα εμίσησαν, το χρήμα ουδείς''. Ναι, το χρήμα ασκεί μεγάλη επίδραση πάνω στους ανθρώπους, τους κάνει ακόμη ικανούς να προβούν σε πράξεις που εναντιώνονται της λογικής και της ηθικής, απλώς και μόνο για να αποκτήσουν πλούτη. Καταστέλλει τις όποιες αντιστάσεις και τους καθιστά έρμαια του θυμικού. Όμως, έχουν αναλογιστεί ποτέ τις συνέπειες; Πότε θα έρθει η στιγμή που θα αντιληφθούν τη ματαιότητα πίσω απ'όλ'αυτά; Η συγγραφέας προσπαθεί και εντέλει καταφέρνει να απαντήσει σε όλα αυτά μέσω του ρεαλισμού με τον οποίο ''ντύνει'' και τοποθετεί όλα τα πρόσωπα του βιβλίου μέσα στην ιστορία. Άνθρωποι απλοί και καθημερινοί, με όλα τα θετικά κι αρνητικά στοιχεία της θνητότητας που υποκύπτει σε πειρασμούς, πάθη και λάθη...

Θα μπορούσα να σας μιλώ με τις ώρες για το συγκεκριμένο βιβλίο και όλα όσα προκύπτουν μέσα από την ιστορία του, αλλά δε θα σας κουράσω παραπάνω. Θεωρώ ότι όποιος/α επιλέξει να το διαβάσει και του επιτρέψει να το ''ακούσει'' θα λάβει όλα όσα έχει να του δώσει ως εύστοχη τροφή για σκέψη και για προβληματισμό γύρω από πολλά που μας απασχολούν σε καθημερινή βάση είτε σε προσωπικό είτε σε συλλογικό επίπεδο. Η ρέουσα και εστιασμένη γραφή της συγγραφέως καθιστά, στο σύνολό του, το κείμενο ευανάγνωστο, προσιτό κι άκρως κατανοητό. Ναι, μπορεί να μην ανήκει στα πιο πιο αγαπημένα μου της συγγραφέως, μα πιστεύω ότι με κέρδισε σε αρκετά ικανοποιητικό βαθμό. Κι αυτό εμένα μου αρκεί.

Αναζητήστε το! Καλή ανάγνωση.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.