Συνέντευξη με την συγγραφέα Σωζία Κοσμά

Η ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΣΩΖΙΑ ΚΟΣΜΑ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

Σημερινή μου καλεσμένη στη στήλη των συνεντεύξεων η συγγραφέας Σωζία Κοσμά. Την ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο και τις απαντήσεις της. Από τις εκδόσεις Ελκυστής κυκλοφορεί το βιβλίο της, με τίτλο ''Και τα σημάδια πού είναι;''. Της εύχομαι να είναι καλοτάξιδο. Για όσους/ες επιθυμούν να το διαβάσουν, μπορούν να το προμηθευτούν από κάποιο βιβλιοπωλείο, είτε από το επίσημο site του εκδοτικού.

Πάμε να δούμε τι μοιράστηκε μαζί μας...

ΕΡΩΤΗΣΗ 1: Κυκλοφόρησε, προσφάτως, από τις εκδόσεις Ελκυστής το βιβλίο σας, με τίτλο ''Και τα σημάδια πού είναι;''. Να είναι καλοτάξιδο. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια γι'αυτό;

Σ.Κ. Σας ευχαριστώ πολύ. Το βιβλίο μου, λοιπόν, έχει στόχο να ρίξει φως στην αόρατη βία και συγκεκριμένα στην έμφυλη ψυχολογική βία. Με κέντρο τη δυσλειτουργική σχέση της Ε. με τον Β. – προσπάθησα να συνδέσω πολλά κομμάτια εμπειριών και βιωμάτων, όχι απαραίτητα προσωπικών και επιχείρησα μια αποτίμηση ζωής μέσα από τα μάτια μιας γυναίκας που έζησε για πολλά χρόνια μέσα σε μια κακοποιητική σχέση. Όπως μαρτυρά κι ο τίτλος του βιβλίου μου – και σ’ αυτό ήθελα να δώσω ιδιαίτερη έμφαση – η ψυχολογική-λεκτική βία δεν αποδεικνύεται. Δεν αφήνει σημάδια ορατά, καθώς  γίνεται συνήθως κεκλεισμένων των θυρών ή, ακόμη κι αν γίνεται δημοσίως, υπάρχει το πρόσχημα του χιούμορ, του αθώου πειράγματος. Και το θύμα που την υφίσταται, κατηγορείται ότι αντιδρά υπερβολικά λόγω υπερευαισθησίας.

Δυστυχώς, τα θύματα ψυχολογικής βίας εκτός των άλλων, βιώνουν και μια βαθιά μοναξιά. Μέσα από την ηρωίδα μου, θέλω να ξεδιπλώσω όλες τις πτυχές της προσωπικότητας μιας γυναίκας, που οδηγούν στο να ανέχεται τη βία, υπό το βάρος συγκεκριμένων συνθηκών. Θέλω να ξεδιπλώσω όλον τον πόνο που υφίσταται, έναν πόνο που δεν μπορεί πουθενά ν’ ακουμπήσει, αφού πολύ απλά δεν μπορεί να αποδείξει την αιτία του. Ούτε το είδος, ούτε το μέγεθος της κακοποίησης. Δεν υπάρχουν μώλωπες, δεν υπάρχουν πληγές που μπορούν να φανούν. Έτσι, δεν υπάρχουν και σύμμαχοι που θα βοηθήσουν μια γυναίκα – θύμα ψυχολογικής βίας, να βγει απ’ το τούνελ.

ΕΡΩΤΗΣΗ 2: Με ποιον τρόπο ''εισχώρησε'' η συγγραφή στη ζωή σας;

Σ.Κ. Από την εφηβεία έγραφα. Η συγγραφή ήταν ένα απ’ τα καταφύγιά μου. Αισθανόμουν πιο γαλήνια όταν αποτύπωνα τα συναισθήματά μου στο χαρτί. Η ανάγκη να κρυφτώ στο καταφύγιό μου έγινε επιτακτική, όταν πριν τρία χρόνια έχασα την αγαπημένη μου φίλη από αυτοάνοσο, έχοντας βιώσει για χρόνια μια σχέση κακοποιητική. Σαν φόρος τιμής στην μνήμη της, γεννήθηκε αυτό το βιβλίο. Να ξεκαθαρίσω, όμως, πως δεν πρόκειται για τη βιογραφία της φίλης μου. Αν ήταν, θα είχε θλιβερό τέλος. Πρόκειται για σκέψεις που μπήκαν σε σειρά σε μια προσπάθεια να σκιαγραφήσω την ψυχολογία μιας γυναίκας που υφίσταται βία, κυρίως ψυχολογική. Πρόκειται για ένα ιερό χρέος, μια αποκατάσταση της αλήθειας γιατί έτσι το αισθάνθηκα και πραγματικά, αν έπρεπε να δώσω έναν άλλον τίτλο στο βιβλίο μου, αυτός θα ήταν: «Δικαιοσύνη».

ΕΡΩΤΗΣΗ 3: Ποια η πηγή έμπνευσης της ιστορίας του βιβλίου σας; 

Σ.Κ. Όπως ήδη σας είπα, η πηγή έμπνευσης ήταν για μένα η ιστορία της αγαπημένης μου φίλης. Η ηρωίδα μου είναι η Ε.: Ευτυχία, Ελένη, Έλλη, Ελευθερία… Πείτε την όπως θέλετε. Δεν έχει σημασία. Θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε από μας. Και όλες έχουμε παίξει όλους τους ρόλους: τον ρόλο του θύματος, της φίλης, του στηρίγματος, ακόμη και της θύτριας. Σ’ αυτή τη ζωή που καθεμιά και καθένας από μας κουβαλάει τους δαίμονές του και το παρελθόν του ή και τα τραύματά του ενδεχομένως, οφείλουμε να έχουμε τη σωτήρια λέμβο μας. Μπορεί να είναι τα ταξίδια, η ποίηση, η τέχνη, η μουσική. Γιατί έχουμε υποχρέωση απέναντι στον εαυτό μας να σωθούμε.  

ΕΡΩΤΗΣΗ 4: Πόσος χρόνος χρειάστηκε για να ολοκληρώσετε την συγγραφή του;

Σ.Κ. Χρειάστηκε περίπου ένας χρόνος. Ίσως και λίγο περισσότερο. Το δύσκολο και πιο χρονοβόρο κομμάτι ήταν να βάλω σε μια λογική σύνδεση και αλληλουχία τα αποσπάσματα και τις σελίδες που γεννήθηκαν αβίαστα υπό το βάρος του συναισθήματος. Γιατί, πραγματικά, ενώ καθόμουν στο γραφείο, τις νύχτες κυρίως για να γράψω, με ένα τεράστιο ψυχικό φορτίο, όταν σηκωνόμουν αισθανόμουν ανάλαφρη και γαλήνια.

ΕΡΩΤΗΣΗ 5: Τί θα επιθυμούσατε να αποκομίσουν οι αναγνώστες/στριες από την ανάγνωση του βιβλίου σας;

Σ.Κ. Τι θα ήθελα να αποκομίσουν;

Όλες και όλοι μας, την επόμενη φορά που θα αντιληφθούμε πως υπάρχει ένα θύμα αόρατης βίας δίπλα μας, εύχομαι να μπορούσαμε να σταθούμε λίγο και να δούμε την ιστορία λίγο διαφορετικά. Να έχουμε αυτιά πιο εξασκημένα ώστε να καταφέρουμε ν’ ακούσουμε τις κραυγές μες στη σιωπή. Ν’ αποκτήσουμε ματιά πιο διεισδυτική ώστε να διακρίνουμε τη θλίψη πίσω απ’ το χαμόγελο. Και κάτι ακόμα. Να είμαστε πιο συμπονετικοί και λιγότερο επικριτικοί με τις υπάρξεις που, προσπαθώντας να βρουν σωτηρία και διέξοδο, κατέληξαν σε μεγαλύτερους εφιάλτες… κατέληξαν να μην είναι ο εαυτός τους.

Γιατί η ζωή δεν πρέπει να είναι ένας ατέρμονος αγώνας να διαχειριστείς τη σκληρότητα και τον πόνο. Γιατί το σπίτι μας πρέπει να είναι το καταφύγιο κι όχι το κολαστήριό μας. Γιατί ο κάθε άνθρωπος έχει ανάγκη από αγάπη. Και το να ζεις μόνη, χωρίς αγάπη, ενώ είσαι μέσα σε μια σχέση, είναι κάτι βαρύ, κάτι αφύσικο.

ΕΡΩΤΗΣΗ 6: Γιατί πρέπει να διαβάζουμε βιβλία;

Σ.Κ. Μα γιατί τα βιβλία βρίσκουν τον δρόμο απευθείας για το υποσυνείδητο. Τις εικόνες, τους ήχους, τις μυρωδιές, τα φτιάχνει μόνος του ο αναγνώστης ανασύροντας παιδικές αναμνήσεις και συνθέτοντας το παζλ των εμπειριών και των βιωμάτων του. Αυτή η ακούσια αυτενέργεια δρα απολύτως ψυχοθεραπευτικά. Πέρα απ’ αυτό, με την ανάγνωση βιβλίων σού ανοίγονται νέοι πνευματικοί ορίζοντες, βλέπεις πως υπάρχει κι άλλος τρόπος θεώρησης των πραγμάτων κι ίσως ανακαλύψεις κι άλλα μονοπάτια ν’ ανοίγονται μπροστά σου.

ΕΡΩΤΗΣΗ 7: Αγαπημένο βιβλίο και συγγραφέας αυτήν την περίοδο; 

Σ.Κ. Αυτήν την περίοδο διαβάζω Αλμπέρ Καμύ, του οποίου ένα βιβλίο μόνο είχα διαβάσει στα νεανικά μου χρόνια. Είναι ένας συγγραφέας που μου ταιριάζει γιατί με πολύ λιτό λόγο σου δημιουργεί πολύ έντονα συναισθήματα. Ομολογώ, πως σε πολλά σημεία μπορεί να σε κάνει να νιώσεις δυσφορία ή ακόμα και να θες να κλάψεις ή να φωνάξεις γιατί διακρίνεις την αδικία να συμβαίνει μπροστά σου. Και όλα αυτά στα δίνει χωρίς καθόλου μελοδραματισμούς και περιττά κρεσέντα, με μια γλώσσα απλή κι έναν λόγο συγκρατημένο και άμεσο.

ΕΡΩΤΗΣΗ 8: Τέλος, ποιο το όραμά σας ως συγγραφέας; 

Σ.Κ. Επιθυμώ να γράψω κι άλλα βιβλία, ψαχουλεύοντας μέσα στον σάκο των παιδικών μου χρόνων κι όλων των μετέπειτα βιωμάτων μου. Όπως σας προανέφερα, η συγγραφή είναι ένα απ’ τα καταφύγιά μου και για μένα είναι ζωτικής σημασίας να επικοινωνώ τις σκέψεις μου. Ελπίζω ν’ αγγίξω το αναγνωστικό κοινό και ν’ αφήσω ένα στίγμα μέσα στην ψυχή όσων με διαβάσουν. Άλλωστε αυτό κάνω χρόνια τώρα. Αφήνω ένα στίγμα, πιστεύω φωτεινό, στις ψυχές τόσων εφήβων, μιας και είμαι εκπαιδευτικός. Αυτή η μαγική αλληλεπίδραση που συμβαίνει κατά την εκπαιδευτική διαδικασία με τους μαθητές και τις μαθήτριές μου, θα ήθελα να συμβεί και με τους αναγνώστες και τις αναγνώστριές μου.

 

Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας και τις απαντήσεις σας.

Με εκτίμηση, Κυριακή Γανίτη από το blog Dominica Amat