Συνέντευξη με την συγγραφέα Ελένη Παναγίδου

Η ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΕΛΕΝΗ ΠΑΝΑΓΙΔΟΥ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

Σημερινή μου καλεσμένη στη στήλη των συνεντεύξεων η συγγραφέας Ελένη Παναγίδου. Την ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο και τις απαντήσεις της. Από τις εκδόσεις Μελτέμι κυκλοφορεί το βιβλίο της, με τίτλο ''Εσύ δεν είσαι άνθρωπος… Είσαι η μαμά μου!''. Της εύχομαι να είναι καλοτάξιδο. Για όσους/ες επιθυμούν να το διαβάσουν, μπορούν να το προμηθευτούν από κάποιο βιβλιοπωλείο, είτε από το επίσημο site του εκδοτικού.

Πάμε να δούμε τι μοιράστηκε μαζί μας...

ΕΡΩΤΗΣΗ 1: Πότε ήταν η στιγμή που καταλάβατε ότι θέλετε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή; 

Ε.Π. Από παιδί έγραφα ιστορίες στα περιθώρια των τετραδίων. Δεν ήξερα τότε ότι λέγεται "συγγραφή". Ήξερα μόνο ότι εκεί μέσα μπορούσα να είμαι όποια θέλω — και να φτιάξω κόσμους όπως τους φανταζόμουνα. 

Μεγαλώνοντας, κατάλαβα πως η συγγραφή δεν ήταν απλώς μια δημιουργική διέξοδος. Είναι καταφύγιο, τρόπος να εκφράζω όσα δεν μπορώ  να πω δυνατά, τρόπος να "συνομιλώ" με τους άλλους αλλά και με τον εαυτό μου. Κάθε λέξη, κάθε ιστορία, έχει μέσα της λίγη θεραπεία, λίγη αλήθεια, λίγη μαγεία.

Το να γραφω λοιπόν ειναι κάτι φυσικό, σχεδόν αυτονόητο για μένα — όπως το να αναπνέεις ή να φαντάζεσαι.

ΕΡΩΤΗΣΗ 2: Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μελτέμι το βιβλίο σας με τίτλο ''Εσύ δεν είσαι άνθρωπος… Είσαι η μαμά μου!''. Να είναι καλοτάξιδο. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια γι'αυτό;

Ε.Π. Με μεγάλη χαρά!

Το «Εσύ δεν είσαι άνθρωπος… Είσαι η μαμά μου!», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μελτέμι, είναι ένα βιβλίο-καθρέφτης για κάθε μαμά που κάποτε ένιωσε ότι τα κάνει όλα… και μερικές φορές τίποτα σωστά. Είναι γεμάτο χιούμορ, συγκίνηση, αυτοσαρκασμό και μικρές μεγάλες αλήθειες για την καθημερινότητα της μητρότητας.

Γράφτηκε με το ένα χέρι στο πληκτρολόγιο και το άλλο να μαζεύει τουβλάκια από το πάτωμα. Δεν είναι εγχειρίδιο. Δεν δίνει συμβουλές. Είναι ένας φιλικός ώμος, ένα γέλιο μέσα στο χάος, μια παρέα για τα βράδια που νιώθεις ότι είσαι η μόνη που δεν τα καταφέρνει.

Είναι μια ωδή στη μαμαδοσύνη, όχι τέλεια, αλλά αυθεντική. Είναι αφιερωμένο σε όλες τις μαμάδες που προσπαθούν με ό,τι έχουν — και σε εκείνα τα παιδιά που, με μια φράση τους, μπορούν να κάνουν τη μαμά τους υπερήρωα ή να τη ρίξουν στα γόνατα από το γέλιο.

Γιατί στο τέλος της μέρας…

Εσύ δεν είσαι απλώς άνθρωπος. Είσαι μαμά. Και αυτό τα λέει όλα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 3: Ποια η πηγή έμπνευσης της ιστορίας του βιβλίου σας; 

Ε.Π. Η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο ήταν, τι άλλο; Η ίδια η ζωή μου. Η καθημερινότητα με τα πέντε μου παιδιά, οι ατάκες τους που με άφηναν άφωνη (ή ξαπλωμένη στο πάτωμα από τα γέλια), η κούραση, η χαρά, τα μικρά θαύματα που γίνονται μέσα στο χάος.

Ήθελα να γράψω ένα βιβλίο που να λέει την αλήθεια: ότι η μητρότητα δεν είναι πάντα φωτογενής, δεν έχει φίλτρα και τακτοποιημένες στιγμές. Είναι αληθινή, μπερδεμένη, εξαντλητική μα... και υπέροχη!

Κυρίως όμως  ήθελα να δώσω μια φωνή στις μαμάδες. Μια φωνή που να μη διδάσκει, να μη νουθετεί, αλλά να συντροφεύει. Να κάνει κάθε μαμά να νιώσει ότι δεν είναι μόνη της και το να μην τα προλαβαίνει όλα δεν σημαίνει πως τα κάνει λάθος.

Η έμπνευση, λοιπόν, ήταν η ίδια η μαμαδοσύνη: όπως τη ζω, όπως την αγαπώ, όπως την ξαναβρίσκω κάθε μέρα!

ΕΡΩΤΗΣΗ 4: Πόσος χρόνος χρειάστηκε για να ολοκληρώσετε την συγγραφή του;

Ε.Π. Η συγγραφή του «Εσύ δεν είσαι άνθρωπος… Είσαι η μαμά μου!» δεν είχε ρολόι. Ούτε χρονοδιάγραμμα. Είχε παιδικά ξυπνήματα, απρογραμμάτιστα βράδια και έμπνευση που ερχόταν την ώρα που έπεφτε η πιπίλα κάτω από το καρότσι.

Ουσιαστικά, μου πήρε πολλά χρόνια εμπειριών, σκέψεων, χαοτικών στιγμών και κρυφών σημειώσεων στο κινητό, στις χαρτοπετσέτες ή στην άκρη της λίστας για το σούπερ μάρκετ.

Το έγραψα κομμάτι-κομμάτι, μέσα από πραγματικά περιστατικά, συζητήσεις, ερωτήσεις των παιδιών που με στρίμωχναν και μαμαδίστικες εξομολογήσεις. Κι έτσι, παρόλο που ο χρόνος συγγραφής μετριέται σε μήνες, είναι σαν να το έγραφα με κάθε "μαμάααα" που άκουσα από τότε που έγινα μαμά.

ΕΡΩΤΗΣΗ 5: 'Αραγε τα μικρά παιδιά βλέπουν τις μαμάδες τους μόνο ως μαμάδες με υπεριδιότητες κι όχι ως απλούς ανθρώπους;

Ε.Π. Θα απαντήσω με σιγουριά, ναι. Για τα μικρά παιδιά, η μαμά δεν είναι άνθρωπος – είναι κόσμος ολόκληρος.

Είναι εκείνη που διορθώνει τα πάντα με ένα φιλί, που βρίσκει χαμένα παιχνίδια με μαγικό τρόπο, που προβλέπει πότε θα κλάψεις και έχει ήδη ετοιμάσει αγκαλιά.

Δεν την βλέπουν να κουράζεται, να αμφιβάλλει, να νιώθει ανεπαρκής. Δεν ξέρουν ότι κάποια βράδια η μαμά κλαίει, κλεισμένη στο μπάνιο, από εξάντληση ή γελάει σιωπηλά με τον εαυτό της, γιατί φόρεσε τα ρούχα της ανάποδα.

Στα μάτια τους, η μαμά είναι πάντα εκεί, όλα τα ξέρει, όλα τα προλαβαίνει, όλα τα σηκώνει.

Κι ίσως αυτό να είναι και το πιο συγκινητικό απ’ όλα: ότι για λίγο, για λίγα πολύτιμα χρόνια, μπορούμε να δανειστούμε τα μάτια των παιδιών μας και να πιστέψουμε κι εμείς πως δεν είμαστε απλώς άνθρωποι.

Είμαστε... οι μαμάδες τους. Είμαστε οι ήρωές τους!

ΕΡΩΤΗΣΗ 6: Τί θα επιθυμούσατε να αποκομίσουν οι αναγνώστες/στριες από την ανάγνωση του βιβλίου σας;

Ε.Π. Θα ήθελα κάθε μαμά που διαβάζει αυτό το βιβλίο να νιώσει λιγότερο μόνη. Να χαμογελάσει με ανακούφιση, να γελάσει δυνατά, να συγκινηθεί, να αναγνωρίσει τον εαυτό της σε κάποια σελίδα και να πει: «Δεν είμαι η μόνη που το ζω αυτό!»

Εύχομαι το βιβλίο να λειτουργήσει σαν μια παρηγορητική αγκαλιά και μια άτυπη συμμαχία ανάμεσα σε όλες τις μαμάδες, γεμάτη χιούμορ, ειλικρίνεια και αγάπη. Κι αν στο τέλος νιώσουν περήφανες για όσα κάνουν κάθε μέρα — ακόμα κι όταν δεν τα καταφέρνουν όλα — τότε ναι, αυτό θα είναι το πιο όμορφο που θα μπορούσαν να αποκομίσουν. Και το πιο όμορφο που θα πάρω κι εγώ!

ΕΡΩΤΗΣΗ 7: Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια και για τα άλλα σας βιβλία;

Ε.Π. Βεβαίως! Τα άλλα μου βιβλία είναι παιδικά και έχουν όλα έναν κοινό στόχο: να μεταδώσουν σημαντικές αξίες μέσα από απλές, τρυφερές και χιουμοριστικές ιστορίες.

🟣 «Η κυρία Ευγενία και το βάζο της ευγένειας» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διάνοια.

Πρόκειται για ένα έμμετρο, παιδικό βιβλίο που μιλάει στα παιδιά για τη δύναμη της ευγένειας. Η κυρία Ευγενία δεν είναι απλώς μια καλοσυνάτη κυρία — είναι μια ηρωίδα που ξέρει πώς ένα μικρό “παρακαλώ” ή “ευχαριστώ” μπορεί να αλλάξει ολόκληρη την ημέρα κάποιου.

🟠 Το δεύτερο βιβλίο μου είναι χριστουγεννιάτικο, κυκλοφορεί επίσης από τις Εκδόσεις Διάνοια κι έχει τίτλο «Γιατί το ‘σκασες, μπαλίτσα;»

Μια τρυφερή ιστορία που αγγίζει θέματα όπως η αυτονομία και η επιστροφή στην αγκαλιά που αγαπάς. Στη φωλιά σου! Η μπαλίτσα που… το σκάει, τελικά καταλαβαίνει πόσο πολύτιμη είναι η αποδοχή και η αγάπη.

🟢 Το τρίτο παιδικό βιβλίο μου φέρει τον τίτλο «Ο κύριος Δενμπορώ!»

Ο κύριος αυτός κατάφερε σε λίγους μήνες να γίνει  των ο αγαπημενος των μικρών αναγνωστών. Ένα ιπτάμενο κουβάρι που ψιθυρίζει στα αυτιά των παιδιών ότι δεν μπορούν… μέχρι που τα ίδια τα παιδιά τον βάζουν στη θέση του! Είναι μια ιστορία για την αυτοπεποίθηση, με χιούμορ, και έναν απίθανο ήρωα-αντιήρωα. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μελτέμι. Θα ήθελα να ανακοινώσω τη δεύτερη, ανανεωμένη και φιλική προς το περιβάλλον έκδοση που ειναι ετοιμη και θα κυκλοφορήσει σε λιγο καιρό.  Έκδοση με μαλακό εξώφυλλο, φιλικό στα παιδικά χεράκια, με πολλές δραστηριότητες που θα κρατήσουν απασχολημένους τους μικρούς μας φίλους.

Κάθε βιβλίο έχει γραφτεί με πολλή αγάπη και με το βλέμμα στραμμένο στον κόσμο των παιδιών, αλλά και στις ανησυχίες των γονιών.

ΕΡΩΤΗΣΗ 8: Αγαπημένο βιβλίο και συγγραφέας; 

Ε.Π. Αγαπημένο βιβλίο… δύσκολο να διαλέξω μόνο ένα, αλλά αν έπρεπε, θα έλεγα «Ο μικρός πρίγκιπας» του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ. Ένα βιβλίο που κάθε φορά που το διαβάζω, λέει κάτι διαφορετικό —ανάλογα με την ηλικία, τη φάση της ζωής ή τις ανάγκες της καρδιάς μου.

Όσο για αγαπημένο συγγραφέα… Αγαπώ εκείνους που μιλούν απλά για τα βαθιά. Από τον Παπαδιαμάντη μέχρι τη Ζωρζ Σαρή. Με λόγο ευθύ, αληθινό, που ξέρει να κοιτάζει τα παιδιά στα μάτια και να τα ακολουθεί στην ενηλικίωση χωρίς να χάνει την τρυφερότητα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 9: Τέλος, τί θα λέγατε στους νέους που θέλουν να ασχοληθούν με τη συγγραφή;

Ε.Π. Θα τους έλεγα να γράφουν. Να γράφουν χωρίς φόβο, χωρίς να σκέφτονται αν «είναι καλοί», αν «θα εκδοθεί», αν «θα αρέσει». Η συγγραφή είναι πρώτα από όλα μια βαθιά ανθρώπινη ανάγκη: Να καταλάβουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο.

Να θυμούνται πως κάθε ιστορία αξίζει να ειπωθεί αρκεί να είναι αληθινή. Όχι απαραίτητα ρεαλιστική, αλλά αληθινή στη συναισθηματική της πυξίδα.

Κι ακόμη: Να διαβάζουν. Όχι μόνο για να μαθαίνουν πώς γράφεται κάτι καλά, αλλά για να ανακαλύπτουν ποιοι είναι, τι τους συγκινεί, τι θέλουν να πουν. Η γραφή είναι γλώσσα καρδιάς. Όσο πιο ειλικρινής, τόσο πιο δυνατή.

Και κάτι τελευταίο, ίσως και το πιο σημαντικό:

Να μη φοβούνται να αποτύχουν.

Η συγγραφή, όπως και η ζωή, είναι γεμάτη προσχέδια, σκισμένες σελίδες και αρχές που δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Κάθε λέξη όμως που γράφεται, είναι ένα βήμα πιο κοντά στην αλήθεια τους. Και κάθε φωνή που τολμά να ακουστεί, ανοίγει χώρο και για τις φωνές των άλλων.

Να γράφουν, λοιπόν. Γιατί ίσως κάπου, κάποιος  να περιμένει ακριβώς αυτή την ιστορία για να νιώσει λιγότερο μόνος.

Ε.Π. Θέλω να σε ευχαριστήσω από καρδιάς Κυριακή μου που με φιλοξένησες με τόση ζεστασιά σ’ αυτή τη συνέντευξη.

Και, πάνω απ’ όλα, όλους εσάς που διαβάσατε, που γελάσατε, που συγκινηθήκατε και που, με τον δικό σας τρόπο, μου θυμίζετε ότι αυτή η διαδρομή –της μαμαδοσύνης, της γραφής, της ζωής– είναι ομορφότερη όταν τη μοιραζόμαστε!

Ευχαριστώ!

Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας και τις απαντήσεις σας.

Με εκτίμηση, Κυριακή Γανίτη από το blog Dominica Amat